W branży florystycznej Wigilia jest jednym z najbardziej specyficznych dni w roku. Z jednej strony każdy właściciel i każdy pracownik chciałby mieć dzień spokoju, żeby przygotować się do kolacji, zająć się rodziną i poczuć wreszcie świąteczną atmosferę. Z drugiej – doświadczenie pokazuje, że ruch w kwiaciarni trwa często do ostatniej minuty, a klienci potrafią przyjść nawet po godzinie 14 po kwiaty do wigilijnego stołu, po stroiki, świeczniki, dodatki czy… zapomniane prezenty.
Taki to biznes.
Branża florystyczna żyje rytmem okazji, emocji i ostatnich potrzeb klientów – a Wigilia jest jedną z tych sytuacji, gdy klienci są naprawdę wdzięczni, że kwiaciarnia jest otwarta choćby przez chwilę.
Dlatego co roku wraca pytanie:
czy pracownik może pracować w Wigilię i jakie są dokładnie zasady?
Poniżej znajdziesz kompletną, aktualną i opartą na przepisach analizę.
Wigilia a prawo – co mówi ustawa?
Zasady reguluje Ustawa z 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni z późniejszymi nowelizacjami. To ta sama ustawa, która od lat porządkuje niedziele handlowe i niehandlowe, ale zawiera też szczególny zapis dotyczący 24 grudnia.
Kluczowy jest art. 8 ust. 1, który mówi:
“W dniu 24 grudnia i w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy w placówkach handlowych:
1) handel oraz wykonywanie czynności związanych z handlem,
2) powierzanie pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania pracy w handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem
– po godzinie 14.00 są zakazane, z wyjątkiem przypadków określonych w art. 6.“
Art. 6. 1. Zakaz, o którym mowa, nie obowiązuje:
2) w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu kwiatami;
25) w przypadku handlu kwiatami, wiązankami, wieńcami i zniczami przy cmentarzach;
Jak zidentyfikować „przeważającą działalność”, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 5-7, 28, 29, 30 ustawy?
Wyłączenia wskazane w tym pytaniu obejmują kryterium przeważającej działalności. Zgodnie z ustawą „przeważająca działalność”, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 5-7, 28, 29, oznacza rodzaj przeważającej działalności wskazany we wniosku o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej, o którym mowa w ustawie z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej, jeżeli działalność ta jest wykonywana w danej placówce handlowej i stanowi co najmniej 40% miesięcznego przychodu ze sprzedaży detalicznej w rozumieniu ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o podatku od sprzedaży detalicznej. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 30, zdanie pierwsze stosuje się odpowiednio.
Placówki handlowe, korzystające z wyłączeń, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 5–7 i 28–30, są obowiązane do prowadzenia ewidencji miesięcznego przychodu ze sprzedaży, z podziałem na przychód z działalności określonej w ust. 1 pkt 2, 5–7 i 28–30 oraz przychód z pozostałej działalności.
W rozporządzeniu z dnia 28 stycznia 2022 r. w sprawie ewidencji miesięcznego przychodu ze sprzedaży (Dz. U. z 2022 r. poz. 229) Minister Finansów określił sposób prowadzenia ww. ewidencji, wzór tej ewidencji oraz szczegółową treść wpisów w tej ewidencji.
W toku postępowania kontrolnego inspektor pracy ma prawo żądania przedłożenia ww. ewidencji.
Kiedy pracownik kwiaciarni nie będzie mógł pracować 24 grudnia?
Twoja kwiaciarnia może mieć faktyczne ograniczenia, ale wynikające z praktyki, a nie z art. 8:
- Kwiaciarnia w galerii / markecie
Jeśli obiekt macierzysty:- zamyka się o konkretnej godzinie,
- albo w Wigilię jest całkowicie nieczynny,
- Kwiaciarnia, która nie spełnia warunków wyjątku
Gdyby np. formalnie przeważającą działalnością nie były kwiaty (co w praktyce w Twoim przypadku raczej nie wchodzi w grę), wtedy zakaz dotyczyłby jej jak zwykłego sklepu.
Praktyka dnia wigilijnego w kwiaciarni
Teoretycznie można by zamknąć kwiaciarnię wcześniej. Wszyscy jesteśmy zmęczeni po grudniu, po świątecznych zamówieniach, po intensywnej pracy. Chcielibyśmy wrócić do domu, spokojnie nakryć stół, oddechnąć, przygotować się do kilku godzin rodzinnego świętowania.
Ale praktyka?
Każdy florysta wie, że 24 grudnia to dzień wielu drobnych, ale intensywnych zakupów.
Klienci:
– kupują bukiety i dekoracje świąteczne na ostatnią chwilę,
– przypominają sobie, że „przecież trzeba coś dać teściowej”,
– odbierają zamówienia,
– dokupują świeczki, gałązki, opakowanie.
Często są naprawdę wdzięczni – bo wiedzą, że dajesz im możliwość „uratowania” świątecznego spotkania.
Dlatego wiele kwiaciarni decyduje się pracować w Wigilię pełnym składem przez część dnia — jedni kończą pracę około 12:00, inni około 14:00 — w zależności od ruchu i lokalnych zwyczajów. Po zakończeniu sprzedaży zespół porządkuje kwiaciarnię, odkłada niewykorzystany towar, zabezpiecza ekspozycję, a właściciele i pracownicy spieszą się, by zdążyć na wigilijną wieczerzę.
Zmiany, aktualizacje, interpretacje…
Najważniejsze daty zmian dotyczących ustawy Ustawa o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni (2018) oraz późniejszych nowelizacji, które mają znaczenie dla handlu / pracy (np. w Wigilię).
- Ustawa z 2018 r. wprowadziła mechanizm ograniczeń handlu w niedziele i święta, ale też katalog wyjątków (np. sklepy z kwiatami, czyli „kwiaciarnie/punkty z kwiatami”) — czyli przepisy, które potencjalnie odnoszą się do kwiaciarni, obowiązują od 1 marca 2018.
- Zmiany w 2022 r. uelastyczniły zasady dla małych sklepów w niedziele — co ma znaczenie dla interpretacji „kto może być za ladą” (właściciel vs pracownik).
- Dodanie Wigilii (24 grudnia) do katalogu dni ustawowo wolnych od pracy — od 1 lutego 2025 — to kluczowa nowelizacja z punktu widzenia pracy w handlu w niedzielę i święta.
A co z kwiaciarniami w marketach i galeriach?
Tu sytuacja jest jeszcze bardziej oczywista.
Jeśli galeria lub market pracuje w Wigilię w trybie skróconym lub jest całkowicie zamknięty, to:
✔ kwiaciarnia automatycznie także musi zamknąć się zgodnie z godzinami obiektu,
✔ nie ma możliwości prowadzenia sprzedaży „przy zamkniętym centrum”,
✔ nie ma dostępu do pasaży ani wejść,
✔ ochrona i administracja zamykają obiekt o określonej godzinie.
W praktyce oznacza to, że zdecydowana większość kwiaciarni w galeriach i marketach jest w Wigilię zamknięta, niezależnie od chęci właścicieli.
Wigilia w kwiaciarni to połączenie przepisów i realiów branży
Wigilia to dzień wyjątkowy — także w kwiaciarni.
Trzeba połączyć dbałość o przepisy, szacunek dla pracowników i ich rodzin, a jednocześnie realną potrzebę klientów, którzy potrafią kupować kwiaty dosłownie do ostatniej chwili. Ustawa nie narzuca godzin pracy w tym dniu dla kwiaciarni objętych wyjątkiem, więc to właściciele decydują, jak długo będą otwarci.
A klienci?
Oni wciąż przychodzą, dziękują, doceniają i często mówią:
„Dobrze, że jesteście otwarci.”
I właśnie dlatego, mimo obowiązków, przygotowań i rodzinnych zobowiązań, kwiaciarnie pracują w Wigilię — bo taki to biznes.
O Autorze
